اگر شما هم مانند اکثر افراد هستید و نگهداری از کامپیوتر از اولویت‌هایتان نباشد، به احتمال زیاد متوجه شده‌اید که سرعت کامپیوتر، از زمان خرید تا به الان به‌صورت پیوسته کاهش یافته است. اگر زمان شروع به کار سیستم طولانی است، برنامه‌ها با تأخیر اجرا می‌شوند، یا تصاویر در صفحه‌نمایش به‌کندی و همراه با تأخیر نمایش داده می‌شوند، ما می‌خواهیم کمک کنیم مشکلتان حل شود.
برای کمک به شما در بازگرداندن کامپیوترتان به‌سرعت سابق بدون انجام یک ریست کامل، در این متن با روش‌های آسانی آشنا خواهید شد که سرعت ویندوز را به حالت مطلوب برمی‌گردانند. مهم نیست که ویندوز شما کدام یک از نسخه‌های ۱۰، ۸٫۱ یا ۷ است. ما گام‌های آسانی را برمی‌شماریم تا بدون در نظر گرفتن نسخه ویندوز، بتوانید سرعت سیستم خود را افزایش دهید.
دستگاه‌های ذخیره‌سازی خود را بهینه‌سازی کنید
درایوهای دیسک سخت (HDD) فایل‌ها را به‌عنوان بلوک‌های داده ذخیره می‌کنند. این بلوک‌ها ممکن است در هر جایی از صفحاتی که دیسک سخت را تشکیل داده‌اند، پراکنده شده باشند. فایل‌های بزرگ‌تر معادل بلوک‌های بیشتری هستند و هنگام کپی، انتقال و تنظیم مجدد فایل‌ها، این بلوک‌های داده گاهی اوقات به روش ناکارآمدی سازمان‌دهی می‌شوند. مثل یک دفتر کار کثیف که در آن فایل‌ها را از قفسه بیرون آورده‌اید و سپس آن‌ها را به‌صورت تصادفی اطراف دفتر کارتان قرار داده‌اید. حافظه شما خوب است و بنابراین می‌توانید تمام مقالات مورد نیاز خود را از بین فایل‌ها پیدا کنید، اما برای پیدا کردن آن‌ها باید زمان صرف کنید.
این دقیقاً همان چیزی است که در طول زمان در دیسک سخت اتفاق می‌افتد و بنابراین برای منظم نگه داشتن تمام اطلاعات و حفظ سرعت سیستم، بهتر است با استفاده منظم از قابلیت «یکپارچه‌سازی» (defragmentation)، دیسک سخت را منظم و تمیز کنید. با اعمال یکپارچه‌سازی، بلوک‌های داده جابه‌جا می‌شوند، به‌طوری که بلوک‌های هر فایل کنار هم قرار گیرند و بنابراین بسیار سریع‌تر بازیابی خواهند شد.
درایوهای حالت جامد (SSD) چون از دیسک چرخان برای پیدا کردن داده‌ها استفاده نمی‌کنند، نیازی به یکپارچه‌سازی ندارند. آن‌ها با گذشت زمان فرسوده می‌شوند، یکپارچه‌سازی حتی باعث کاهش طول عمر آن‌ها خواهد شد. در عوض، SSD ها روش بهینه خود را دارند که با دستور TRIM شناخته می‌شود و یک SSD را از شر بلوک‌های داده‌ای که دیگر مورد نیاز نیستند، خلاص می‌کند و آن‌ها را در شرایط کاری اوج نگه می‌دارد. به گزینه‌های مختلف برای بهینه‌سازی هر دو نوع دیسک نگاهی بیندازید:
گام ۱: در ویندوز ۱۰، مکان‌نما را در قسمت جستجوی Cortana قرار دهید و Defragment را تایپ کنید. سپس Defragment and Optimize Drives را انتخاب کنید تا ابزار Optimize Drives باز شود.
گام ۲: در ستون Status، روی درایوی که می‌خواهید بهینه‌سازی کنید، کلیک کنید. ستون نوع رسانه می‌گوید که چه نوع درایوی را بهینه‌سازی می‌کنید.
گام ۳: برای تعیین اینکه آیا یک دیسک سخت به بهینه‌سازی نیاز دارد یا خیر، روی دکمه Analyse کلیک کنید. ممکن است از شما گذرواژه مدیر سیستم را بخواهد یا اینکه بخواهد انتخاب خود را تائید کنید. توجه داشته باشید که دکمه Analyse برای SSDها غیرفعال است.
گام ۴: پس از اینکه ویندوز به تجزیه و تحلیل HDD پایان داد، ستون وضعیت فعلی را بررسی کنید تا ببینید آیا نیاز به بهینه‌سازی درایو دارید یا خیر. اگر یک HDD بیش از ۱۰ درصد تکه‌تکه شده باشد، باید آن درایو را بهینه کنید. اگر یک SSD در ۳۰ روز گذشته بهینه‌سازی نشده باشد، باید آن را هم بهینه‌سازی کنید.
گام ۵: برای درایوهای دلخواه‌تان بر روی Optimize کلیک کنید. ممکن است از شما گذرواژه مدیر سیستم را بخواهد یا اینکه بخواهد که انتخاب خود را تائید کنید. توجه داشته باشید که بهینه‌سازی به معنای یکپارچه‌سازی HDDها و اجرای دستور TRIM برای SSDها است. بهینه‌سازی درایو ممکن است بسته به اندازه درایو و درجه بهینه‌سازی مورد نیاز از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. با این حال، شما می‌توانید در طول فرآیند بهینه‌سازی از کامپیوتر خود استفاده کنید.
گام ۶: همچنین می‌توانید با کلیک کردن بر روی Change settings… در Schedule optimization، یکپارچه‌سازی را زمان‌بندی کنید. گزینه Run on a schedule (recommended) را تیک بزنید، سپس فرکانس را تنظیم کنید و مشخص کنید در صورت ناموفق بودن سه یکپارچه‌سازی زمان‌بندی شده متوالی، آیا می‌خواهید مطلع شوید یا خیر. روی دکمه Choose کلیک کنید تا درایوهای مورد نظرتان برای یکپارچه‌سازی را انتخاب کنید و اینکه آیا می‌خواهید دیسک‌های جدید را به‌صورت خودکار زمان‌بندی کنید. اگر دیدید یک SSD لیست شده است، مطمئن شوید که آن انتخاب نشده است.
گام ۷: بر روی OK کلیک کنید. ویندوز درایوهای شما را بر اساس زمان‌بندی تنظیم شده بهینه‌سازی خواهد کرد.
فضای دیسک را آزاد کنید
در طول زمان ممکن است مقدار زیادی از داده‌های غیرضروری بر روی دستگاه‌های ذخیره‌سازی شما جمع شوند. ویندوز یک ابزار پاک کردن دیسک ارائه کرده است که به‌سرعت دیسک را از داده‌های غیرضروری پاک می‌کند. از این ویژگی می‌توان برای حذف فایل‌های موقت مانند کوکی‌ها و فایل‌های نصب، خالی کردن سطل آشغال و کش مرورگر و از بین بردن انواع فایل‌های سیستمی و موارد دیگر استفاده کرد. نحوه استفاده از آن به شرح زیر است:
گام ۱: در ویندوز ۱۰، مکان‌نما را در قسمت جستجوی Cortana قرار دهید، Disk Cleanup را تایپ کنید و سپس از لیست نتیجه Disk Cleanup را انتخاب کنید تا ابزار مورد نظر اجرا شود.
گام ۲: پس از ظاهر شدن پنجره محاوره‌ای Disk Cleanup: Drive Selection، درایوی را که می‌خواهید پاک کنید را برگزینید و سپس روی OK کلیک کنید.
گام ۳: اگر می‌خواهید فایل‌های سیستمی را هم مشاهده کنید، بر روی دکمه پاک کردن فایل‌های سیستمی کلیک کنید. این کار، فایل‌هایی را که سیستم ممکن است از آن‌ها استفاده کند مانند فایل‌های پشتیبان سرویس‌پک را نشان می‌دهد. با حذف این فایل‌ها، فضای دیسک حفظ می‌شود، اما ممکن است دوباره در آینده مجبور به استفاده و نصب آن‌ها شوید. اگر از شما گذرواژه یا تائید مدیر سیستم را درخواست کردید، گذرواژه را تایپ یا تأیید کنید.
گام ۴: روی برگه Disk Cleanup کلیک کنید و سپس فایل‌هایی که می‌خواهید حذفشان کنید را برگزینید.
گام ۵: پس از انتخاب فایل‌هایی که می‌خواهید حذفشان کنید، بر روی دکمه OK کلیک کنید، سپس روی دکمه Delete files کلیک کرده تا تصمیم خود را تائید کنید. سپس پروسه پاک کردن دیسک، اقدام به حذف همه فایل‌های غیرضروری از کامپیوتر شما می‌کند.
اطمینان حاصل کنید که کامپیوتر شما عاری از هرگونه بدافزاری است
اگر یک آنتی‌ویروس نصب شده بر روی کامپیوترتان ندارید، استفاده از یک آنتی‌ویروس رایگان و خوب برای خلاص شدن از شر بدافزارهای ناخواسته را توصیه می‌کنیم. می‌توانید از Windows Defender (مدافع ویندوز) برای پیدا کردن و حذف بدافزارها استفاده کنید.
در ویندوز ۱۰، Windows Defender را در قسمت جستجوی Cortana جستجو کنید و سپس از لیست نتیجه Windows Defender Security Center را انتخاب نمایید. این برنامه اطلاعات فراوانی در مورد سلامت کلی ویندوز ۱۰ کامپیوتر ارائه می‌دهد. مدافع ویندوز باید به‌صورت خودکار اجرا شود و البته شما می‌توانید اسکن سریع، کامل یا سفارشی را در هر زمان اجرا کنید تا مطمئن شوید که وضعیت کلی سیستم خوب است.
برای دسترسی به ویژگی‌های دیگر، به Action Center بروید، روی All Settings، سپس Update & Security، سپس Windows Defender، کلیک کنید و سپس Open Windows Defender Security Center را باز کنید. روی Virus & thread protection کلیک کنید. در این قسمت می‌توانید، کامپیوتر خود را اسکن کرده، حفاظت بلادرنگ را روشن یا خاموش کنید، حفاظت مبتنی بر ابر را فعال نموده، اجازه دهید ویندوز نمونه‌هایی از فایل‌های مشکوک را برای کمک به شناسایی بدافزارهای ویندوز ۱۰ ارسال کند و تعدادی تنظیمات دیگر.
از شر برنامه‌هایی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، خلاص شوید
به‌عنوان یک قاعده کلی، یک دستگاه تمیز، یک دستگاه سریع است و بنابراین هیچ دلیل خوبی برای حفظ برنامه‌هایی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، وجود ندارد. برای کارآیی مطلوب، هر نسخه آزمایشی یا نسخه محدود از نرم‌افزارها را حذف کنید، همچنین هر چیز دیگری که قصد استفاده از آن را ندارید. این تنها راه برای اطمینان از عدم اجرای برنامه‌ها در پس‌زمینه و گرفتن زمان پردازشگر، است. چگونگی حذف برنامه‌ها:
گام ۱: در ویندوز ۱۰، روی دکمه Start کلیک راست کرده و سپس روی Control Panel کلیک کنید.
گام ۲: در برنامه‌ها، بر روی Uninstall کلیک کنید. اگر برنامه مورد نظر را نمی‌بینید، نحوه نمایش را تغییر دهید، گزینه View by را در گوشه بالا سمت راست به Category تغییر دهید.
گام ۳: بر روی برنامه‌ای که می‌خواهید آن را حذف کنید، کلیک کرده و سپس روی Uninstall انتخاب نمایید.
گام ۴: دستورالعمل‌هایی را که ممکن است با توجه به برنامه انتخاب شده، متفاوت باشند، دنبال کنید.
مؤلفه‌های غیرضروری ویندوز را حذف کنید
ویندوز دارای تعدادی مؤلفه است که برای همه کاربران لازم نیستند، مانند سرویس‌های اطلاعات اینترنتی برای میزبانی وب‌سایت‌ها و Hyper-V در ویندوز ۱۰ برای اجرای ماشین‌های مجازی. هر کاربری به نصب و اجرای همه این مخلفه‌ها نیاز ندارد و بنابراین بد نیست که ببینید کدام مؤلفه‌ها نصب شده‌اند و در صورت عدم نیاز آن‌ها را حذف کنید. مراقب باشید که مؤلفه‌های مورد نیاز را غیرفعال نکنید. نحوه غیرفعال کردن ویژگی‌های غیرضروری در ویندوز:
گام ۱: در ویندوز ۱۰، بر روی دکمه Start کلیک راست کرده و سپس روی Control Panel کلیک کنید.
گام ۲: در برنامه‌ها، بر روی Uninstall کلیک کنید. اگر برنامه مورد نظر را نمی‌بینید، نحوه نمایش را تغییر دهید، گزینه View by را در گوشه بالا سمت راست به Category تغییر دهید.
گام ۳: در سمت چپ پنجره Turn Windows features on and off را انتخاب کنید. اگر از شما گذرواژه یا تائید مدیر سیستم را درخواست کردید، گذرواژه را تایپ یا تأیید کنید.
گام ۴: تیک هر ویژگی غیرضروری را بردارید و OK را فشار دهید.
گام ۵: به احتمال زیاد یک پیغام با این مضمون که برای تکمیل تغییرات نیاز به راه‌اندازی مجدد (ریستارت کردن) کامپیوتر است را خواهید دید. برای راه‌اندازی مجدد بلافاصله، روی Restart now و برای راه‌اندازی مجدد بعداً، روی Don’t restart کلیک کنید.
توقف شروع به کار خودکار برنامه‌ها در هنگام بالا آمدن سیستم‌عامل
بعضی از برنامه‌های کاربردی همزمان با شروع به کار سیستم و بالا آمدن ویندوز، اجرا می‌شوند، در حالیکه شما واقعاً به آن‌ها نیاز ندارید. با این حال، کنترل اینکه کدام برنامه‌ها همزمان با شروع به کار ویندوز، اجرا شوند، آسان است. البته، ابتدا مطمئن شوید که مؤلفه‌های مورد نیاز را غیرفعال نکنید. پس از اینکه مطمئن شدید که می‌دانید چه چیزی را می‌خواهید غیرفعال کنید، چگونگی انجام این کار را در زیر ببینید:
با استفاده از Task Manager، شما می‌توانید عملکرد کامپیوتر خود را با جلوگیری از اجرای برنامه‌های غیرضروری به‌صورت خودکار در هنگام شروع ویندوز، بهبود ببخشید.
گام ۱: در ویندوز ۱۰، بر روی دکمه Start کلیک راست کرده و سپس روی Task Manager کلیک کنید.
گام ۲: بر روی برگه Startup کلیک کنید. اگر برگه‌ها را نمی‌بینید، روی More details کلیک کنید.
گام ۳: بر روی نام برنامه‌ای که می‌خواهید آن را غیرفعال نمایید، کلیک کرده و سپس روی disable کلیک کنید.
تنظیمات گرافیکی خود را بهینه کنید
ویندوز از تعدادی از بهبودهای گرافیکی برای مشخص کردن آنچه که سیستم‌عامل باید انجام دهد، استفاده می‌کند. چیزهایی مانند انیمیشن‌ها و flyoutها، برخی بازخوردهای بصری را اضافه می‌کنند که قدرت پردازشی پردازنده و GPU را به‌شدت مصرف می‌کنند و در این شرایط به نظر می‌رسد که تکمیل کارها طول می‌کشد. غیرفعال کردن آن‌ها می‌تواند به افزایش سرعت سیستمی که بسیار کند اجرا می‌شود، کمک کرده و به شما این امکان را می‌دهد تا کارهای خود را با کارایی بیشتری انجام دهید.
گام ۱: در ویندوز ۱۰، مکان‌نما را در قسمت جستجوی Cortana قرار دهید، Performance را بنویسید و سپس Adjust the appearance and performance of Windows را انتخاب کنید.
گام ۲: مطمئن شوید برگه Visual Effects انتخاب شده است. در اینجا می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید ویندوز خود بهترین راهکار را انتخاب کند، بهترین ظاهر تنظیم شود، یا بهترین عملکرد تنظیم شود. اگر شما به‌شدت نیازمند افزایش سرعت هستید، آخرین گزینه را انتخاب کنید.
گام ۳: برای کنترل بر روی جلوه‌های بصری فراهم شده توسط ویندوز، Custom را انتخاب کنید. سپس لیست گزینه‌ها را ببینید و هر عنصر بصری را که می‌خواهید غیرفعال کنید. برای اعمال تغییرات روی OK کلیک کنید.
اطمینان حاصل کنید که سیستم‌عامل و درایورها به‌صورت کامل به‌روزرسانی شده‌اند
مایکروسافت و شرکای آن به‌صورت منظم برای سیستم‌عامل و درایورها به‌روزرسانی ارائه می‌دهند که می‌تواند منجر به بهبود عملکرد شود. در حالی که به‌روزرسانی‌ها ممکن است به‌صورت خودکار در پس‌زمینه اجرا شوند، چک کنید و مطمئن شوید که آخرین و بهترین نرم‌افزارها نصب شده‌اند. برخی از لوازم جانبی مانند GPUها ممکن است با استفاده از سرویس‌های ارائه شده توسط تولید کننده مانند برنامه GeForce Experience به‌روز شوند. در این موارد، ابتدا به این سرویس‌ها مراجعه کنید.
در اینجا تعدادی دستورالعمل در مورد چگونگی بررسی وجود به‌روزرسانی برای سیستم‌عامل و درایورها ارائه شده است:
گام ۱: در ویندوز ۱۰، مکان‌نما را در قسمت جستجوی Cortana قرار دهید، Performance را تایپ کنید و سپس Check for updates را انتخاب کنید.
گام ۲: بر روی دکمه Check for updates کلیک کنید.
گام ۳: ویندوز به جستجوی به‌روزرسانی‌ها می‌پردازد و سپس هر آنچه را که پیدا کرده باشد، دانلود و سپس نصب می‌کند.
گام ۴: در صورت لزوم، بر روی دکمه Restart کلیک کنید تا کامپیوتر خود را مجدداً راه‌اندازی کنید و هرگونه به‌روزرسانی‌هایی که نیاز به راه‌اندازی مجدد دارند، نصب و اعمال شوند. سپس، دستورالعمل‌های روی صفحه را دنبال کنید.
اطمینان حاصل کنید که گزینه‌های مربوط به مصرف برق به‌درستی تنظیم شده‌اند
ویندوز قابلیت تنظیم تعادل بین کارایی سیستم در برابر چیزهایی مانند عمر باتری و میزان کارکرد سیستم خنک کننده کامپیوتر برای حفظ حرارت را دارد. خوشبختانه شما می‌توانید کنترل بیشتری بر روی تنظیمات مربوط به مصرف برق کامپیوتر خود داشته باشید تا مطمئن شوید که کارایی کامپیوتر شما بهینه شده است و اگر کارایی بالا هدف اصلی شما باشد، می‌توانید تنظیمات مرتبط با صرفه‌جویی در مصرف انرژی را به نفع عملیات سریع‌تر غیرفعال کنید.
گام ۱: در ویندوز ۱۰، روی دکمه Start کلیک کنید، روی دکمه Search کلیک کنید، power plan را در نوار جستجو تایپ کنید و Choose a power plan را انتخاب کنید.
گام ۲: بسته به سیستم شما و اینکه آیا برنامه مصرف انرژی را در گذشته تنظیم کرده باشید یا خیر، فهرستی از برنامه‌ها را در قسمت Preferred plans مشاهده خواهید کرد. شما به دنبال برنامه با کارایی بالا هستید و اگر آن را مشاهده نکردید، روی Show additional plans کلیک کنید.
گام ۳: High performance را انتخاب کنید. تنظیمات مختلفی برای تنظیم عملکرد بهتر در مقابل طول عمر باتری وجود دارد، به این معنی که اگر از یک نوت‌بوک استفاده می‌کنید، بدون اتصال به برق، طول عمر باتری مدت‌زمان کمتری خواهد بود.
گام ۴: برای کنترل بیشتر روی تنظیمات مصرف انرژی، Change plan settings را انتخاب کرده و روی Change advanced power settings کلیک کنید. پس از آن مطمئن شوید که High Performance انتخاب شده است. بر اساس کامپیوتر شما، تنظیمات متفاوتی می‌تواند وجود داشته باشد.
سیستم خود را ارتقا دهید
ما نمی‌توانیم تضمین کنیم که این روش‌ها باعث شود سیستم شما برنامه‌های کاربردی و سیستم‌عامل را به‌اندازه کافی با سرعت اجرا کند. با این حال، قبل از اینکه یک کامپیوتر جدید خریداری کنید، می‌توانید چندین ارتقا سخت‌افزاری را امتحان کنید. چند ارتقا نسبتاً آسان و کم‌هزینه که می‌تواند تا حد زیادی طول عمر کامپیوتر شما را افزایش دهند، عبارتند از:
اگر بتوانید RAM کامپیوتر خود را ارتقا دهید، این یکی از ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش‌ها برای بهبود عملکرد سیستم شما است، به‌خصوص اگر کامپیوتر شما دارای کمتر از ۴ گیگابایت حافظه باشد. اگر سیستم شما ۴ گیگابایت حافظه اصلی داشته باشد، پس از ارتقا به ۸ گیگابایت، اگر برنامه‌های زیادی را به‌صورت همزمان باز کنید، مرورگر خود را با تعداد زیادی از برگه‌های باز اجرا کنید، یا با تصاویر و فایل‌های ویدیویی بسیار بزرگ کار کنید، تغییر مثبت کارایی را مشاهده خواهید کرد. ارتقا به فراتر از ۸ گیگابایت حافظه اصلی، برای هر کسی که با فایل‌های ویدئویی فوق‌العاده بزرگ کار می‌کند، یا کارهای سه‌بعدی انجام می‌دهد، ارزشمند خواهد بود.
اگر کامپیوتر شما از یک HDD استفاده می‌کند و شما می‌توانید آن را تعویض کنید، یکی از مهمترین عوامل افزایش سرعت، می‌تواند استفاده از یک SSD باشد. هم از نظر خواندن و هم از نظر نوشتن داده‌ها، SSDها به میزان قابل توجهی سریع‌تر از HDDها هستند. برخی از بسته‌های SSD دارای سخت‌افزار و نرم‌افزاری می‌باشند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها سیستم‌عامل موجود خود را از روی HDD به SSD جدید کپی کنید. این موجب صرفه‌جویی در نصب مجدد سیستم‌عامل، برنامه‌ها و فایل‌های شما می‌شود و شما می‌توانید از HDD به‌عنوان یک درایو ذخیره‌سازی مجدداً استفاده کنید.
واحد پردازش گرافیکی (GPU) در نوت‌بوک‌ها به‌ندرت قابل ارتقا است. با این حال، GPU را در کامپیوترها می‌توان جدیدتر کرد که البته به‌صورت عمده مورد علاقه بازی‌کنندگان خواهد بود. با این حال، اگر شما در کار ویرایش تصویر یا ویدئو هستید، یک GPU جدید می‌تواند عملکرد کار شما را بهبود ببخشد. جدیدترین GPU های نشان تجاری Nvidia، سری GTX ۱۰۵۰/Ti، بسیار قدرتمند هستند و می‌توانند با سیستم‌هایی که منابع برق کوچک‌تری دارند، کار کنند.
در حالی که هیچ تضمینی وجود ندارد که شما بتوانید یک سیستم قدیمی را تمیز و دوباره پیکربندی کنید تا به اندازه کافی برای اجرای برنامه‌های امروزی مناسب شود، با دنبال کردن مراحل بالا حداقل می‌توانید تا جای ممکن سیستم خود را بهتر کنید. اگر هیچ یک از این مراحل باعث ایجاد تفاوت نشود، شاید زمان آن رسیده است که سیستم خود را با یک سیستم جدید جایگزین کنید. اگر چنین باشد، گزینه‌های زیادی برای انتخاب خواهید داشت.
منبع: چطورپدیا
