شاید تصمیم شما بر این باشد که رایانه شخصی را خودتان مونتاژ کنید، یا شاید می‌خواهید رایانه خود را به یک رایانه مخصوص بازی تبدیل کنید و قطعات آن را ارتقاء دهید، یا فقط می‌خواهید یک رایانه ساده و کار راه‌انداز بسازید. در هر صورت، راهنمای زیر که در پنج بخش تدوین شده است، می‌تواند به شما کمک کند.
قبل از اینکه بتوانید یک سیستم را مونتاژ کنید، به یک برنامه نیاز دارید. این ضرب‌المثل قدیمی که «قبل از انجام هر کاری، جوانب را در نظر بگیر»، در اینجا کاملاً مصداق دارد: باید تمام قطعات رایانه خود را با دقت انتخاب نمایید تا مطمئن شوید که همه با هم سازگار هستند و دقیقاً قطعات مورد نظر شما باشند؛ بنابراین قبل از اینکه حتی هزار تومان هم هزینه کنید و یا با پیچ‌گوشتی سراغ سیستم خود بروید، خواندن این مقاله می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
چرا باید رایانه شخصی را خودتان مونتاژ کنید؟
مزایا و فواید یک رایانه شخصی که توسط خودتان مونتاژ می‌شود، بسیار زیاد است، اما قبل از هر کاری بهتر است مطمئن شوید که این کار برای شما مناسب است یا خیر؛ زیرا پشیمانی هیچ سودی نخواهد داشت. به عنوان مثال، مونتاژ کردن یک رایانه‌ی شخصیمی‌تواند ارزان‌تر از خرید یک نمونه‌ی آماده از آن باشد. اما همیشه اینطور نیست! اگر شما فقط به دنبال یک رایانه‌ی معمولی و کارراه‌انداز هستید، خرید یک رایانه‌ی آماده، ارزان‌تر از مونتاژ آن است. اگر از آن دسته افرادی هستید که هنگام کار کردن با رایانه نیاز به کمک فرد دیگری دارند، مطمئناً بهتر است که یک رایانه‌ی شخصی آماده از فروشگاهی که خدمات پس از فروش و پشتیبانی ارائه می‌دهد، تهیه نمایید.
با این حال، اگر کاربری نسبتاً حرفه‌ای هستید که به دنبال یک رایانه‌ی شخصی قدرتمندتر برای بازی یا ویرایش ویدئو، یا یک رایانه اختصاصی‌تر هستید، مطمئناً با مونتاژ رایانه، مقدار زیادی در هزینه صرفه‌جویی خواهید کرد. رایانه‌های مناسب برای بازی برندهای بزرگ و هزینه‌های بالایی دارند و شما می‌توانید با مونتاژ رایانه‌ی خودتان، هزینه‌ی زیادی را صرفه‌جویی کنید.
مونتاژ رایانه‌ی شخصی مزایای دیگری نیز دارد. شما می‌توانید آن را در هر لحظه ارتقاء دهید، بدون اینکه بخواهید یک رایانه‌ی جدید خریداری کنید (چرا که احتمال وجود قطعات اختصاصی یا لحیم‌کاری‌شده کمتر خواهد بود) یا حتی برای دسترسی به توان بیشتر، آن را «اورکلاک» (overclock) کنید.
اما علت آنکه ما این کار را دوست داریم و خیلی از عاشقان رایانه نیز به آن معتقدند، این است که می‌توانیم قطعات مورد نیازمان را خودمان انتخاب کنیم و همچنین به‌راحتی می‌توانیم در رایانه خود به قطعات مختلف دسترسی داشته باشیم و آنها را بررسی کنیم. این موضوع جالب است، همان‌گونه که کار کردن بر روی اتومبیل شخصی جالب و سرگرم کننده است؛ و از آنجایی که نیازی به سال‌ها تمرین برای انجام این کار ندارید، انجام آن بسیار آسان است.
اگر در طول این راهنمای خرید قطعات کامپیوتر شخصی، با کلمات و عبارات و قطعات پیچیده مواجه شدید، اصلاً نگران نباشید. این کار درست مثل مونتاژ یک دست مبلمان و یا مجموعه‌ای از یک پازل با یکسری دستورالعمل‌های خاص است. همه چیز با یک روش بسیار خاص با هم متناسب هستند. اگر این راهنما را دنبال کنید، به خوبی متوجه خواهید شد.
انتخاب قطعات
برای مونتاژ کردن رایانه‌ای که به‌درستی کار کند، وجود شش قطعه ضروری است. این قطعات عبارت‌اند از:
۱- جعبه‌ی رایانه یا کیس (case): کیس رایانه همان چیزی است که تمام اجزای درونی را در یک سازه نگاه می‌دارد. همچنین به عنوان محفظه یا شاسی رایانه نیز شناخته می‌شود.
۲- مادربرد (motherboard): بافت متصل کننده‌ی کامپیوتر است. تمام قطعات یا به یکدیگر متصل می‌شوند یا به مادربرد.
۳- پردازنده (CPU): واحد پردازش مرکزی که به عنوان «مغز» کامپیوتر عمل می‌کند. این قطعه نقش اصلی را در تعیین سرعت کامپیوتر ایفا می‌کند. شما باید CPU و مادربردی را انتخاب کنید که هم از لحاظ تولید کننده (Intel یا AMD) و هم سوکت CPU با هم سازگار باشند.
۴- حافظه یا رم (RAM :(RAM مخفف «حافظه‌ی قابل دسترسی تصادفی» است. این قطعه یک جزء حیاتی برای عملکرد کامپیوتر محسوب می‌شود. شما باید حافظه‌ای را انتخاب کنید که با شیار RAM مادربرد شما سازگار باشد.
۵- فضای ذخیره‌سازی: هارد دیسک (HDD) یا درایو حالت جامد (SSD)، بخشی از رایانه است که سیستمعامل و تمام فایل‌های دیجیتالی شما را نگه می‌دارد. حافظه‌های SSD بسیار سریع‌تر از هاردها هستند و امروزه به‌شدت توصیه می‌شوند. اما حافظه‌های HDD عموماً بزرگ‌تر و ارزان‌تر هستند.
۶- منبع تغذیه (PSU): یک جعبه‌ی کوچک و سنگین است که برق ورودی به کامپیوتر را تنظیم می‌کند و برق را برای قطعات مربوطه فراهم می‌کند. منبع تغذیه به طور مستقیم به مادربرد، پردازنده (از طریق مادربرد)، هارد دیسک و سایر اجزای اضافی در صورت لزوم اتصال می‌یابد.
البته موارد گفته شده قطعاتی هستند که تنها برای راه‌اندازی اولیه‌ی یک رایانه نیاز دارید. برای ساختن رایانه‌ای قوی‌تر، می‌توانید قطعات زیر را اضافه کنید:
- مانیتور، ماوس و صفحه‌کلید: اگر رایانه‌ی قبلی شما لپ‌تاپ بوده است و حالا برای اولین بار قصد مونتاژ کردن رایانه‌ی رومیزی را دارید، ممکن است این قطعات را نداشته باشید. به هر حال برای استفاده‌ی بهتر از رایانه‌ها، این قطعات ضروری هستند.
- کارت گرافیک (GPU): بیشتر CPUها دارای گرافیک «داخلی» (onboard) هستند که برای انجام وظایف ساده و روزمره مناسب است. اما اگر قصد دارید بازی‌های رایانه‌ای سنگین را اجرا کنید و یا با برنامه‌های چندرسانه‌ای کار کنید، حتماً به یک کارت گرافیک جداگانه نیاز خواهید داشت که به یکی از پورت‌های PCI-Express بر روی مادربرد وصل می‌شود.
- خنک کننده‌ی CPU: همه‌ی CPUها و مخصوصاً CPUهای گران‌قیمت معمولاً در جعبه‌ی خود، یک «خنک کننده» و فن دارند. این فن خنک‌کننده برای جلوگیری از گرمای بیش از حد CPU ضروری است، اما اگر قصد استفاده از رایانه‌ی خود برای بازی‌های باکیفیت بالا دارید و یا اگر بخواهید در برخی موارد سیستم را اورکلاک کنید، باید از یک فن بزرگ‌تر و قوی‌تر نیز استفاده کنید. این فن‌ها در انواع «بادی» (air-cooled) و «آبی» (water-cooled) تولید می‌شوند. در مورد هر دو نوع فن در مقاله‌ی بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد. توجه داشته باشید که اگر قصد خرید یک فن CPU را دارید، به یک چسب حرارتی مخصوص نیز نیاز خواهید داشت، البته بسیاری از فن‌ها به همراه چسب مخصوص ارائه می‌شوند، اما حتماً بررسی کنید که آیا این چسب در جعبه‌ی فن خریداری شده موجود هست یا خیر.
- فضای ذخیره‌سازی (دیسک سخت): برای ارتقاء فضای ذخیره‌سازی رایانه‌ی خود، می‌توانید به تناسب تعداد پورت‌های SATA موجود در مادربرد رایانه، هارد دیسک اضافه کنید.
- درایو DVD یا Blu-ray: این مورد برای خواندن اطلاعات از روی CD و DVD و همچنین نصب سیستمعامل کامپیوتر مورد نیاز است. اما امروزه اکثر کاربران برای انتقال و بارگذاری فایل‌ها و همچنین نصب سیستمعامل از حافظه‌های USB استفاده می‌کنند. درایو DVD یا Blu-ray زمانی مفید است که شما فایل‌های بسیار حجیم در سیستم خود داشته و به آنها نیاز دارید و در عین حال می‌خواهید فضای ذخیره‌سازی رایانه‌ی خود را خالی کنید. در این صورت به‌راحتی می‌توانید فایل‌های خود را روی انواع CD و DVD رایت نمایید و در مواقع مورد نیاز از آنها استفاده کنید.
- فن‌های خنک کننده کیس: اکثر کیس‌ها دارای یک یا دو جایگاه مخصوص برای نصب فن هستند. اگر شما از آن دسته کاربرانی هستید که در طول روز مدت زمان زیادی از رایانه خود استفاده می‌کنید، به شما توصیه می‌شود که از حداکثر فضای موجود کیس برای نصب فن استفاده کنید. قبل از خرید فن، حتماً ابعاد جایگاه‌ها را بررسی نمایید. اکثر فن‌ها دارای قطر ۱۲۰ میلی‌متری هستند، اما برخی فن‌ها ممکن است قطر ۸۰ و ۱۴۰ میلی‌متری داشته باشند.
- قطعات اضافی: به لطف پورت‌های PCI-E، SATA و M۲ در مادربرد، علاوه بر شیارهای CD درایوها، کارت‌های SD یا حتی درایوهای فلاپی دیسک، شما ممکن است بخواهید قطعات بیشتری به سیستم خود اضافه نمایید، مثلاً پورت‌های USB اضافه، کارت صدا، دستگاه کنترل‌کننده فن. فقط باید مطمئن شوید که این قطعات اضافه بر روی مادربرد شما قابل نصب هستند و به‌درستی کار می‌کنند.
برای مونتاژ کردن رایانه و نصب ویندوز به قطعات زیر احتیاج خواهید داشت:
- یک پیچ‌گوشتی
- یک فلش USB با حداقل ۸ گیگابایت فضا
- دسترسی به یک رایانه‌ی دیگر (یک رایانه‌ی معمولی)
با در نظر داشتن تمام موارد گفته شده، حال درباره‌ی مکان مناسب برای خریداری قطعات و نحوه‌ی انتخاب آنها توضیح می‌دهیم.
از کجا باید قطعات مورد نیاز را خریداری کنیم؟
اگر بخواهید قطعات مورد نیاز خود را به‌صورت حضوری و از فروشگاه‌های کوچک خریداری کنید، ممکن است با مشکلاتی نظیر موجود نبودن بعضی از قطعات مورد نیاز در فروشگاه و همچنین گران بودن قطعات مواجه شوید؛ بنابراین اگر قصد خرید حضوری را دارید، بهتر است به فروشگاه‌های زنجیره‌ای معتبر مراجعه نمایید.
اگر بخواهید قطعات مورد نیاز خود را به‌صورت غیرحضوری خریداری کنید، می‌توانید از وب‌سایت‌های فروشگاه آنلاین استفاده کنید. یکی از بهترین وب‌سایت‌ها، فروشگاه اینترنتی دیجی کالا است. از مزایای خرید آنلاین می‌توان به مواردی نظیر گسترده بودن قطعات و امکان مشاهده‌ی تمامی امکانات و مشخصات قطعه و مقایسه‌ی قطعات با یکدیگر اشاره نمود.
بهترین راه برای خرید، به نظر ما، استفاده از فرآیند زیر است:
- یک لیست از انواع قطعات مورد نیاز خود با استفاده از وب‌سایت‌های آنلاین تهیه نمایید. این لیست می‌تواند شامل مشخصات، امکانات، قیمت، گارانتی و دیگر موارد مرتبط قطعات مورد نیاز شما باشد. با تهیه‌ی این لیست، روند تصمیم‌گیری برای انتخاب بهترین قطعه‌ی مورد نیاز طبق بودجه‌ی شما تسهیل خواهد شد.
- یکی از مواردی که باید در انتخاب قطعه دقت شود این است که قطعات انتخاب شده با یکدیگر سازگاری داشته باشند و به‌خوبی در کنار هم کار کنند. برای تشخیص این موضوع نیز شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت‌های آنلاینی نظیر مقداد آی تی، قطعات سازگار با یکدیگر را شناسایی نمایید.
تا اینجا شما اصول اولیه‌ی اسمبل یا مونتاژ کردن رایانه و قطعات مورد نیاز آن را می‌دانید و همچنین می‌دانید که این قطعات را به چه صورت و از کجا تهیه نمایید. حال بیایید در مورد نحوه‌ی انتخاب قطعات مناسب کاربردی با شما صحبت کنیم.
کدام قطعات را باید انتخاب کنیم؟
انتخاب قطعات از مواردی است که بسیاری از افراد با آن مشکل دارند. اینکه یک رایانه‌ی قدرتمند باید چه قطعاتی داشته باشد؟ باید پردازنده‌ی Intel بخریم یا AMD؟ نیاز به کارت گرافیک داریم یا اینکه گرافیک داخلی CPU برای ما کفایت می‌کند؟ منبع تغذیه‌ی رایانه چند وات برق نیاز دارد؟ اجازه بدهید قطعه به قطعه توضیح دهیم. این نکته را در نظر داشته باشید که قطعاتی که خریداری می‌نمایید، طی یکی دو سال اخیر ساخته شده باشند. به دلیل اینکه قطعات الکترونیکی روزبه‌روز در حال آپدیت و ارتقاء هستند؛ و همچنین این نکته را فراموش نکنید که قطعات گران‌تر، قدرتمندتر نیز هستند.
پردازنده مرکزی (CPU)
بیایید از مغز رایانه شروع کنیم: پردازنده‌ی مرکزی (CPU). این قطعه تعیین می‌کند که چه قطعاتی باهم سازگاری دارند. پس شروع خوبی است.
۱- پردازنده‌ی AMD مناسب‌تر است یا Intel؟ اولین سؤال شما برای پاسخ دادن این است: کدام برند؟ این دو تولید‌کننده‌ی پردازنده سالیان سال است که مشغول فعالیت هستند. این سؤال عموماً به این شکل پاسخ داده می‌شود: اینتل قدرت بیشتری در بازار دارد و بیشتر خرید و فروش می‌شود، درحالی‌که AMD بیشتر با قیمت مناسب و کارایی بهتر رقابت می‌کند. به عنوان مثال، پردازنده‌های جدید سری Intel Core X با سرعت و هسته‌های قوی برای کسانی مناسب است که می‌توانند بیش از ۵ میلیون تومان هزینه کنند، درحالی‌که پردازنده‌ی سری Ryzen AMD با همان سطح عملکرد عمومی و با قیمتی چند صد هزار تومان ارزان‌تر تولید می‌شود. به‌طور کلی، پردازنده‌های اینتل به دلیل قدرت در اجرای بازی و برنامه‌های چندرسانه‌ای محبوبیت بیشتری داشته و بهتر عمل می‌کنند؛ اما اگر اولویت شما صرفه‌جویی در هزینه است، پردازنده‌های AMD می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
پردازنده‌ی AMD مدل‌هایی تحت عنوان APU نیز ارائه می‌دهد که از لحاظ عملکرد گرافیک یکپارچه بسیار قدرتمندتر از Intel هستند. این مدل‌های APU قادر به اجرای بازی‌های سه بٌعدی هستند، در حالی که گرافیک یکپارچه‌ی Intel برای اجرای این بازی‌ها اصلاً مناسب نیست. پردازنده‌های AMD همچنین برای برنامه‌های کاربردی مانند home theater بسیار عالی هستند.
۲- مدل پردازنده: بعد از اینکه تصمیم گرفتید از کدام برند استفاده کنید، حال نوبت انتخاب مدل پردازنده است. همانطور که در تبلیغات مختلف هم مشاهده کرده‌اید، رایانه‌ها عموماً بر اساس سرعت پردازنده تبلیغ می‌شوند و سرعت آنها با اعدادی در واحد مگاهرتز و گیگاهرتز بیان می‌شود. این اعداد هنوز هم وجود دارد، اما به لطف پیشرفت در طراحی پردازنده، بیان دقیق اینکه سرعت و قدرت یک پردازنده بر مبنای یک واحد مانند سرعت بر ساعت چقدر باشد، بسیار دشوار است. عوامل دیگری مانند تعداد هسته‌ها، نوع ذخیره‌سازی، مصرف توان و عملکرد گرافیکی یکپارچه، در صورتی که یک کارت گرافیکی اختصاصی استفاده نمی‌کنید، نیز در انتخاب مدل پردازنده تأثیر دارند. در شرایط کلی، حافظه‌ی نهان و هسته‌های بیشتر به معنای اجرای بهتر چند کار هم‌زمان است. سرعت خالص بیشتر در هر هسته به معنای عملکرد بهتر یک وظیفه، مانند ارائه‌ی یک تصویر بزرگ در فتوشاپ است.
خط تولید فعلی اینتل، شامل چهار خط اصلی تولید پردازنده‌های رایانه «سه هسته‌ای» (Core i۳)، «پنج هسته‌ای» (Core i۵)، «هفت هسته‌ای» (Core i۷) و «نه هسته‌ای» (Core i۹) است. در هر خط چند پردازنده وجود دارد که به‌طور کلی شامل ارزان‌ترین تا گران‌ترین و کندترین تا قدرتمندترین پردازنده‌ها هستند؛ بنابراین آخرین مدل پردازنده‌ی Core i۳ کمی کندتر از اولین مدل Core i۵ خواهد بود؛ البته تغییرات زیادی در ترکیب و معماری آنها وجود دارد که ممکن است در همه موارد صادق نباشد.
مدل‌های جدید پردازنده به‌صورت سالیانه عرضه می‌شوند و ممکن است بسته به پیشرفت‌ها و تغییرات، نیاز به یک سوکت مادربرد جدید داشته باشند؛ اما دلیل محبوبیت و استفاده‌ی بیشتر از پردازنده‌های Core i۵، قیمت‌های مناسب آنها نسبت به عملکرد و کارایی است؛ چرا که قطعاً امکان دارد که یک رایانه برای اجرای بازی‌های قدرتمند با پردازنده‌ی Core i۵ به‌جای Core i۷ ساخته شود. برخی از مدل‌ها دارای هسته‌های بیشتر و برخی از مدل‌ها دارای هسته‌های سریع‌تر هستند. طرفداران بازی‌ها و برنامه‌های چندرسانه‌ای حداقل به یک طرح «چهار هسته‌ای» (quad-core) نیاز خواهند داشت تا بتوانند با سرعت خوبی برنامه‌ها را اجرا کنند.
پردازنده‌های AMD برای رایانه دارای شاخه‌های وسیعی هستند. آخرین طرح‌های مرسوم آن، «رایزن» (Ryzen) نامیده می‌شوند که در ۳، ۵ و ۷ مدل موجود هستند. پردازنده‌های Ryzen Threadripper برترین چیپ‌های AMD بوده و دارای ۳۲ هسته هستند. پردازنده‌های Ryzen مدل ۵ از محبوب‌ترین پردازنده‌های AMD هستند که چیپ‌های ۴ و ۶ هسته‌ای دارند. به‌طور کلی مدل‌های APU پردازنده‌های AMD برای رایانه‌های رایج و کم‌مصرف، شامل گرافیک‌های داخلی مناسب هستند. شرکت AMD پردازنده‌های جدید و طراحی‌های سوکت را در فواصل زمانی کمتر منتشر می‌کند. انواع Ryzen، Ryzen Threadripper و تراشه‌های APU همگی دارای سوکت پردازنده‌های مختلفی هستند.
مادربرد (Motherboard)
حال وقت آن رسیده است که یک مادربرد انتخاب کنید. مادربرد قطعه‌ای است که تمام قطعات دیگر به آن وصل خواهند شد. این قطعه، بسیار ساده‌تر از آن است که به نظر می‌رسد.
۱- نوع سوکت مادربرد: شما باید CPU و مادربردی را انتخاب کنید که با هم سازگار باشند. هم Intel و هم AMD چندین طرح سوکت CPU برای کلاس‌های مختلف پردازنده‌ها توسعه داده‌اند؛ بنابراین، با جستجوی مادربردهایی که با پردازنده‌ی انتخابی شما سازگار است، می‌توانید گستره‌ی انتخاب خود را محدود کنید و به‌سرعت به نتیجه برسید. سوکت را بر روی CPU منتخب خود بررسی کنید؛ برای مثال، سوکت LGA ۱۱۵۱ اینتل، و سپس جستجوی خود را به مادربردهایی که حاوی این سوکت هستند، محدود کنید.
۲- اندازه مادربرد: مادربردی که انتخاب می‌کنید باید با کیسی که از آن استفاده می‌کنید سازگار باشد. ما در این بخش کمی بیشتر در مورد کیس صحبت خواهیم کرد، اما اصول اولیه عبارت‌اند از: ATX، رایانه‌هایی با سایزهای استاندارد، microATX، سایز متوسط و Mini-ITX، رایانه‌های جمع‌وجور با سایز کوچک؛ اما در نظر داشته باشید که قدرت رایانه‌ها لزوماً با اندازه‌ی آنها مطابقت ندارد، چراکه ممکن است یک رایانه Mini-ITX بسیار قدرتمندتر از رایانه‌های ATX باشد. تنها موردی که وجود دارد این است که توسعه‌ی قطعات در رایانه‌های کوچک و یا متوسط ممکن است کمی دشوار باشد.
۳- ویژگی‌های مادربرد: حال باید جستجوهای خود را به مادربردهایی محدود نمایید که بتواند تمام قطعات مورد نیاز شما را پشتیبانی کنند. این موضوع به‌طور کلی به این معنی است که مادربرد انتخابی شما باید حداقل یک شیار PCI-Express برای یک کارت گرافیک، به اندازه‌ی کافی درگاه برای همه دیسک‌های سخت و درایوهای DVD و غیره را پشتیبانی کند. می‌توانید همه‌ی این اطلاعات را در قسمت مشخصات محصول پیدا کنید. همچنین باید پنل مادربرد، بخشی از مادربرد که بیشتر لوازم جانبی شما به آن وصل خواهند شد را چک کنید. اگر از قبل یک مانیتور، صفحه‌کلید و ماوس داشته باشید، باید مطمئن شوید که مادربرد از آنها پشتیبانی می‌کند. البته بیشتر این لوازم، راه‌های دیگری برای اتصال دارند، اما اگر برای مثال، یک مانیتور قدیمی بدون پورت HDMI داشته باشید و نخواهید که یک کارت گرافیک به سیستم اضافه کنید، به یک مادربرد با رابط DVI یا رابط VGA یا آداپتور نیاز خواهید داشت.
۴- قطعات جانبی: همانطور که گفته شد، اکثر مادربردها از یک گرافیک داخلی کم‌قدرت و همچنین پردازش صدای اولیه، جک هدفون کوچک که اسپیکرهای خود را به آن وصل می‌کنید و یک پورت اترنت با پشتیبانی شبکه دارند؛ اما برخی از مدل‌های پیشرفته قابلیت پشتیبانی از خروجی صدای فراگیر، مجموعه‌ای از پورت‌های USB ۳,۰ و حتی Wi-Fi داخلی را دارند و به یک آداپتور جداگانه نیاز نخواهید داشت. پس ابتدا قطعات جانبی مورد نیاز خود را تعیین کنید و سپس مادربرد مناسب را انتخاب نمایید.
درنهایت، کابل ورودی برق مادربرد به مطابقت با کابل‌های منبع تغذیه، برای هر دو اتصال برق اصلی مادربرد و برق CPU نیاز دارد. شما می‌توانید این مقادیر را در «پین‌ها» بررسی کنید: اگر منبع تغذیه شما یک ریل ۱۲ پین داشته باشد و مادربرد شما نیز دارای یک اتصال ۱۲ پین باشد، پس آنها با هم سازگار هستند. با توجه به سوکت CPU، اتصال CPU ممکن است دارای چهار، شش یا هشت پین باشد. بنابراین مطمئن شوید که منبع تغذیه‌ی شما یکی از این ریل‌ها را دارد.
برندهای پیشنهادی: ASUS، Gigabyte، MSI و AsRock برندهای معتبر دنیا هستند.
حافظه رم (RAM)
وجود حافظه (رم) در رایانه بسیار مهم بوده و ساده‌ترین راه برای تبدیل کردن یک رایانه‌ی کٌند به رایانه‌ی سریع است. بنابراین مطمئن شوید که مقدار رم کامپیوتر کافی است.
۱- ظرفیت حافظه‌ی رم: برای کاربرد‌های امروزی، حداقل مقدار ۸ گیگابایت را پیشنهاد می‌کنیم که معمولاً این مقدار را می‌توانید توسط دو رم ۴ گیگابایتی با هزینه‌ای حدود یک میلیون تومان تهیه کنید. کاربرهای بازی‌های رایانه‌ای، برنامه‌های چندرسانه‌ای و کاربران نرم‌افزارهای ویندوز مجازی به رم بیشتری نیاز خواهند داشت. اگر در حال مونتاژ یک سیستم قدرتمند هستید که چندین کار را به‌طور هم‌زمان انجام دهد و بازی‌های غول‌پیکر را باکیفیت بصری ۴K اجرا کند، به رم‌های ۱۶، ۳۲ یا ۶۴ گیگابایتی نیاز خواهید داشت.
۲- نوع حافظه رم: باید مادربرد خود را بررسی کنید تا ببینند کدام نسل از رم‌ها را پشتیبانی می‌کند: DDR۳ و DDR۴ در حال حاضر دو استاندارد موجود هستند. تعداد شیار برای رم روی مادربرد و حداکثر ظرفیت آن تعیین می‌کند که در کل چه میزان رم می‌توانید داشته باشید.
۳- سرعت حافظه رم (RAM): شما باید یک رم با سرعت مناسب انتخاب کنید که در واقع تفاوت‌های قابل‌توجهی در عملکرد بیشتر قطعات ایجاد نمی‌کند. به‌عبارت دیگر در خرید حافظه رم باید دقت کنید که سرعت آن به‌اندازه‌ای باشد که مادربرد بتواند آن را اداره کند.
برندهای پیشنهادی: G-Skill، Corsair و Crucial برندهای معتبری هستند.
فضای ذخیره‌سازی (دیسک سخت)
یک نکته بسیار مهم برای خرید هارد این است: یک هارد SSD بخرید؛ و باز هم توصیه می‌کنیم که یک هارد SSD بخرید. چند سال پیش، «درایوهای حالت جامد» (SSD) به‌عنوان هاردهای لوکس و گران‌قیمت شناخته می‌شدند؛ اما در حال حاضر SSDها به‌اندازه‌ی کافی ارزان هستند و می‌توان به راحتی تهیه کرد. حتی اگر نیاز به فضای ذخیره‌سازی زیادی دارید، بهتر است که یک هارد SSD کم‌حجم و ارزان‌تر فقط برای سیستمعامل و نرم‌افزارهای خود بگیرید و برای فایل‌های شخصی خود (فیلم‌ها، موسیقی‌ها و غیره) و یک هارد دیسک HDD تهیه نمایید.
تقریباً تمام مادربردها و منابع تغذیه‌ی جدید با درایوهای حالت جامد SSD و دیسک‌های DVD سازگار هستند. همه آنها از کابل‌های SATA و پورت‌های داده‌ی مشابه استفاده می‌کنند. تا زمانی که درایوهای مورد نیاز شما از پورت‌های SATA موجود روی مادربرد بیشتر نباشد، SSD برای شما مناسب است. این هاردها همچنین از رله‌های برق منبع تغذیه SATA استفاده می‌کنند که باید شامل دو شاخه برای حداقل دو درایو باشند.
برندهای پیشنهادی: Samsung و SanDisk برای هاردهای SSD و Western Digital، Seagate و HGST برای هاردهای HDD.
جعبه رایانه یا کیس (Case)
کیس‌ها به‌طورکلی فقط جعبه‌هایی هستند که قطعات مختلف رایانه را در خود جای می‌دهند، اما تنوع زیادی برای آنها وجود دارد.
۱- اندازه‌ی جعبه رایانه (کیس): کیس‌های رایانه به‌طور کلی با دو استاندارد «full-tower» و «mid-tower» شناخته می‌شوند و این استانداردها، اندازه و شکل کیس را نشان می‌دهند. زمانی که شما به یک رایانه‌ی رومیزی معمولی فکر می‌کنید، احتمالاً سایز mid-tower در ذهن شما تداعی می‌شود؛ اما باید بدانید که رایانه‌های شخصی می‌توانند در سایزهای بزرگ‌تر و کوچک‌تر، به شکل مکعب و یا طرح‌های فوق‌العاده جمع‌وجور و باریک ساخته شوند. همچنین باید به اندازه‌ی مادربرد نیز توجه کنید. مادربردها در اندازه‌های مختلفی ظاهر می‌شوند، اما اصلی‌ترین آنها برای رایانه‌های رده‌ی مصرف کننده، full-sized ATX، Mini-ATX، Micro-ATX و Mini-ITX هستند. کیس‌های بزرگ‌تر دارای جایگاه‌های مخصوصی برای نصب مادربردهای کوچک‌تر هستند؛ بنابراین یک کیس ATX-sized می‌تواند برای مادربرد Mini-ITX مناسب باشد، اما یک کیس Mini-ITX نمی‌تواند برای یک مادربرد ATX مناسب باشد.
۲- موارد دیگر: علاوه بر اندازه، مواردی همچون: نوع متریال (فولاد، پلاستیک، آلومینیوم، آکریلیک)، تعداد فضا برای هارد دیسک و درایوهای مختلف، پایه‌های فن و دستگاه‌های خنک‌کننده و غیره نیز وجود دارد.
کیس‌ها همچنین جایگاه استانداردی برای نصب منبع تغذیه دارند. اکثر کیس‌ها یک منبع تغذیه‌ی استاندارد ATX را می‌پذیرند، اما کیس‌های کوچک Mini-ITX ممکن است به یک منبع تغذیه‌ی Mini-ITX نیاز داشته باشد. گرچه برخی کیس‌های ITX با برچسب گیمینگ هنوز نسخه‌ی کامل منبع تغذیه را دارند. به همین دلیل برای جلوگیری از این آشفتگی‌ها، بسیاری از کیس‌های کوچک‌تر به همراه منبع تغذیه‌ی نصب شده روی آن ارائه می‌شوند. موارد دیگری که بهتر است مد نظر داشته باشید عبارت‌اند از: حفره‌های مدیریت کابل، فن و منبع تغذیه برای جریان هوا، ویژگی‌های پنل جلویی مانند پورت‌های USB ۳,۰ و جک هدفون و البته نمای ظاهری کیس.
درنهایت اگر قصد دارید یک کارت گرافیک و یا فن CPU به رایانه‌ی خود اضافه کنید، باید مطمئن شوید که آنها می‌توانند در ابعاد فیزیکی کیس شما جای بگیرند. برخی از منابع تغذیه‌ی قدرتمند و گران‌قیمت ممکن است به جایگاه اضافی نیاز داشته باشند. بنابراین باید ویژگی‌های GPU و کیس را بررسی کنید تا مطمئن شوید که آنها با هم سازگار هستند. به همین ترتیب، یک فن CPU بزرگ و جعبه‌ای ممکن است از لحاظ فیزیکی خیلی حجیم باشد و نتوان آن را در یک کیس کوچک جای داد. پس باید ابعاد آن را بررسی کنید. اگر قصد دارید یک سیستم خنک کننده مایع با رادیاتور داشته باشید، ممکن است لازم باشد اطمینان حاصل کنید که فضای کافی در اطراف پایه‌های فن نیز وجود داشته باشد. در نهایت برای انتخاب هر چه بهتر کیس مورد نیاز خود، توصیه می‌کنیم که سری به سایت‌های آنلاین بزنید. چرا که در آنجا تمام ویژگی‌ها و مشخصات و ابعاد کیس‌ها به‌خوبی مشخص است.
برندهای پیشنهادی: امروزه پیدا کردن یک کیس «بد» بسیار دشوار است. اغلب تولیدکنندگان از مواد و استاندارهای مشابه استفاده می‌کنند؛ اما Corsair، NZXT و Cooler Master همه‌ی برندهای معروف با انواع مختلف کیس‌ها هستند.
منبع تغذیه
منبع تغذیه رایانه، برق را به تمام بخش‌های آن عرضه می‌کند؛ بنابراین شما باید یک منبع تغذیه‌ی قدرتمند با کارایی مناسب برای رایانه‌ی خود انتخاب کنید. انتخاب منبع تغذیه بسیار مهم‌تر از آن است که به نظر می‌رسد.
۱- میزان برق مورد نیاز: بدیهی است که کل برق مورد استفاده برای قطعات کامپیوتر نباید بیشتر از توان منبع تغذیه باشد. بیشترین مصرف‌کنندگان برق در سیستم شما مادربرد، پردازنده و کارت گرافیک شما خواهند بود. اجزای دیگر، مانند فن‌های کیس و درایوهای ذخیره‌سازی، از برق کمتری استفاده می‌کنند و می‌توانید آنها را در حاشیه‌ی محاسبات خود قرار دهید. مجموع توان کل قطعات کامپیوتر تعیین می‌کند که میزان برق مورد نیاز شما چند وات است. به عنوان مثال، NVIDIA GTX ۱۰۸۰ TI، یک کارت گرافیکی بسیار قدرتمند است و با توجه به مشخصات درج شده روی آن، هم یک ریل پاور ۸ پین و هم ۶ پین به برق حداقل ۶۰۰ وات نیاز دارد. کارت گرافیک GT ۹۵۰ کارتی با قدرت کمتر است که تنها به ۱۵۰ وات توان نیاز دارد.
اگر مطمئن نیستید که چه مقدار توان برای سیستم خود نیاز دارید، می‌توانید از یک ماشین حساب مخصوص آنلاین استفاده کنید. فقط کافی است مشخصات قطعات خود را وارد کنید و به شما خواهد گفت که چند وات برق نیاز خواهید داشت. مجدداً لازم است که مطمئن شوید رله‌های منبع تغذیه با سوکت‌های مادربرد، کارت گرافیک (اگر دارید)، درایوهای SATA و سایر اجزای سازنده منطبق باشد.
۲- نوع منبع تغذیه (مدولار، نیمه-مدولار یا ثابت): برخی از منابع تغذیه دارای کابل‌های (ریل) متصل هستند که این مورد برای شما محدودیت ایجاد می‌کند. زیرا ممکن است آن کابل یا ریل با سیستم شما مطابقت نداشته باشد، حتی اگر از ریل‌های ویژه‌ای استفاده نکنید. از سوی دیگر، یک منبع تغذیه‌ی مدولار یا نیمه-مدولار اجازه می‌دهد همه یا بعضی از ریل‌های قدرت از منبع جدا شوند. این یک ارتقاء بسیار مفید به شمار می‌رود، به‌ویژه اگر سیستم شما دارای کیس با چارچوب تنگ و یا تعداد زیادی قطعه باشد. اگر بودجه‌ی شما اجازه می‌دهد، پیشنهاد می‌کنیم که از یک مدل غیر مدولار استفاده کنید.
توضیح عکس بالا به ترتیب از راست به چپ: مدل کاملاً مدولار با کابل‌های جداشدنی برای همه‌ی قطعات، مدل نیمه‌مدولار با کابل‌های ثابت برای قطعات رایج و کابل‌های جداشدنی برای لوازم جانبی، و مدل استاندارد با کابل‌های کاملاً ثابت.
۳- کارایی و کیفیت منبع تغذیه: زمانی که اقدام به خرید منبع تغذیه می‌کنید، اغلب یک نشان کوچک روی آن مشاهده می‌کنید که میزان کارآمدی آن را نشان می‌دهد. معمولاً چیزی مثل ۸۰ Plus، ۸۰ Plus Bronze، ۸۰ Plus Silver، ۸۰ Plus Gold یا ۸۰ Plus Platinum. این نشان‌ها به ترتیب از پایین‌ترین به بالاترین مدل، نشان‌دهنده‌ی یک منبع تغذیه کارآمدتر، تولید سروصدای کمتر و اتلاف برق کمتر هستند.
قطعه منبع تغذیه با برق سروکار دارد، پس لازم است که یک منبع تغذیه‌ی ایمن و سالم پیدا کنید. اگر یک مدل پایین و ارزان‌قیمت بخرید، با مشکلاتی مواجه خواهید شد. در بهترین حالت، زود خراب می‌شود و قادر نخواهد بود برق کامپیوتر را به‌درستی تأمین نماید. در بدترین حالت ممکن است به قطعات دیگر کامپیوتر آسیب برساند و یا حتی دچار آتش‌سوزی شود. به‌جای مطالعه و پرسیدن نظرات کاربران، به‌شدت توصیه می‌کنیم که به یک وب‌سایت معتبر بروید که آزمایش‌های دقیق و عمیقی روی منابع تغذیه انجام داده و اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد.
توجه داشته باشید که برخی از کیس‌ها ممکن است با منبع تغذیه عرضه شوند، اما در اکثر آنها، منابع تغذیه باکیفیتی قرار داده نمی‌شود. منبع تغذیه مهم‌ترین قطعه می‌باشد و جایی برای ریسک کردن ندارد. بنابراین توصیه می‌کنیم که قید منبع تغذیه‌ی آماده بر روی کیس را بزنید و یک مدل باکیفیت تهیه نمایید.
برندهای پیشنهادی: Corsair، EVGA و Cooler Master چند برند خوب هستند، اما بسیاری دیگر نیز وجود دارند. صرفاً خوب بودن یک برند، دلیل آن نمی‌شود که تکالیف خود را جهت تشخیص بهترین منبع تغذیه انجام ندهید. گاهی مارک‌های خوب می‌توانند PSUهایی با کیفیت پایین تولید کنند. پس قبل از خرید، حتماً آنها را بررسی کنید.
کارت گرافیک
انتخاب کارت گرافیک، انتخابی بسیار سخت و پیچیده است. اما اگر قصد اجرای بازی‌های باکیفیت را دارید، مهم‌ترین قطعه‌ای که باید در انتخاب آن دقت کنید، کارت گرافیک است.
۱- برند کارت گافیک: کارت‌های گرافیک نیز همانند پردازنده‌ها دو مدل اصلی دارند: NVIDIA و AMD (بله همان AMD که در بخش CPU نیز به آن اشاره شد. آنها رقیب NVIDIA، یعنی ATI را سال‌ها قبل خریداری کردند). شرکت NVIDIA درزمینه قدرت فنی و AMD به طور معمول بر روی قیمت رقابت می‌کند. گرچه این مورد می‌تواند در زمان‌های مختلف متفاوت باشد. این شرکت همچنین دارای فناوری‌هایی مانند GameStream است که ممکن است برای شما ارزش بیشتری داشته باشد.
۲- انتخاب تولید کننده کارت گرافیک: یک پیچیدگی دیگر در اینجا وجود دارد: NVIDIA و AMD (اغلب اوقات) کارت‌های گرافیک را خودشان تولید نمی‌کنند و به شرکت‌های دیگر اجازه می‌دهند تا کارت‌ها را تحت برند آنها بسازند. بنابراین می‌توانید یک کارت NVIDIA GTX ۱۰۵۰ را از ASUS، EVGA، یا Zotac خریداری کنید که همه‌ی تولید کننده‌ها از همان پردازنده‌ی NVIDIA با تغییرات بسیار کمی در برد مدار، رم، فن، اتصالات و دیگر قسمت‌ها استفاده می‌کنند؛ پس شما باید ابتدا بین NVIDIA و AMD یک مورد را انتخاب کنید و سپس بررسی کنید که کدام تولید کننده کارت گرافیک با ویژگی‌های مورد نیاز شما را دارد.
۳- انتخاب میزان قدرت کارت گرافیک: کارت گرافیکی که انتخاب می‌کنید به آنچه که می‌خواهید انجام دهید بستگی دارد. حتی اگر به دنبال اجرای بازی‌های باکیفیت هستید، لازم نیست آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید، هزینه نمایید. تعداد زیادی کارت گرافیک از شرکت‌های مختلف و قیمت‌های متفاوت وجود دارد، اما تفکیک بسیار مختصری برای شما به این شکل انجام داده‌ایم:
- اصلاً نیازی به اجرای بازی ندارید: از گرافیک «داخلی» (onboard) که روی خود مادربرد وجود دارد، استفاده کنید. رایگان است!
- اجرای بازی‌های بسیار سبک، با عناوین قدیمی یا دو بٌعدی: همچنان احتمالاً استفاده از گرافیک داخلی کافی است.
- اجرای بازی‌های ساده‌ی سه بٌعدی مانند World of Warcraft و League of Legends: کارت گرافیکی با قیمت یک میلیون تومان یا کمتر.
- اجرای بازی‌های متوسط مانند Overwatch و Team Fortress ۲: کارت گرافیکی با قیمت ۱ الی ۲ میلیون تومان.
- اجرای بازی‌های AAA جدید مانند Call of Duty و Assassin’s Creed تا رزولوشن ۱۰۸۰ پیکسل و تنظیمات متوسط: کارت گرافیک با قیمت ۲ الی ۳ میلیون تومان.
- اجرای بازی‌های AAA جدید با تنظیمات پیشرفته و رزولوشن بالاتر از ۱۰۸۰ پیکسل: کارت گرافیک با قیمت ۳ الی ۴ میلیون تومان.
- اجرای بازی‌های فوق‌العاده قوی با تنظیمات پیشرفته و وضوح فوق‌العاده یا K۴: کارت گرافیک با قیمت ۴ میلیون تومان به بالا.
به مشخصات و ویژگی‌ها دقت کنید، مخصوصاً مشخصات مورد نیاز برای اجرای بازی‌هایی که در نظر دارید تا ببینید کدام کارت گرافیک برای شما مناسب است.
درنهایت، مطمئن شوید که کارتی که می‌خرید می‌تواند برق کافی از کامپیوتر دریافت کند. اکثر کارت‌های گرافیک سطح بالا علاوه بر متصل شدن بر روی مادربرد، نیاز به اتصال الکتریکی اختصاصی به منبع تغذیه دارند. شما باید مطمئن شوید که منبع تغذیه‌ی شما به‌اندازه‌ی کافی ریل و سوکت ارتباط مناسب برای پشتیبانی از آن دارد. این ویژگی‌ها را بررسی کنید: اغلب آنها به یک ریل ۶ پین، یک ریل ۸ پین و یا به هر دو ریل نیاز دارند. کارت گرافیک توان الکتریکی را با سرعتی که نباید از ظرفیت منبع تغذیه‌ی شما تجاوز کند، جذب می‌کند.
برندهای پیشنهادی: EVGA، ASUS، GIGABYTE، MSI و XFX معتبرترین برندها هستند.
فن CPU
اگر می‌خواهید یک فن به پردازنده‌ی خود اضافه کنید، درصورتی‌که به اورکلاک آن فکر می‌کنید، توصیه‌ی ما به شما برندهای Cooler Master، Noctua و یا اگر خنک‌کننده‌ی مایع می‌خواهید، Corsair است. البته باید مطمئن شوید که از سوکت CPU شما پشتیبانی می‌کنند و می‌توانند در کیس شما قرار بگیرند.
قطعات دیگر
اکثر قطعات دیگر که می‌توانید برای رایانه خود خریداری کنید، به‌طور مستقیم از طریق مادربرد به برق متصل می‌شوند، مثلاً شیار توسعه‌ی PCI-E و یا افزودنی‌هایی که از درگاه‌های جلو استفاده می‌کنند. فقط مطمئن شوید که اتصالات و فضای کافی برای نصب و اجرای آنها دارید. تنها استثناء واقعی، فن‌های کیس هستند که می‌توانند یا به مادربرد و یا به‌طور مستقیم به منبع تغذیه وصل شوند.
دو، سه و چهار بار قطعات خود را از نظر سازگاری بررسی کنید!
نیازهای شما برای هر قطعه منحصربه‌فرد بر اساس نوع رایانه‌ای که می‌خواهید بسازید و بودجه‌ی شما متفاوت خواهد بود. می‌توانید برای انتخاب کارت گرافیک مناسب و یا رم با یک جستجوی ساده در گوگل کار را انجام دهید. اما این مقاله می‌تواند در مورد انتخاب اجزاء سازگار با یکدیگر به شما کمک کند. بنابراین قبل از اینکه خریدهای نهایی خود را انجام دهید، آخرین بررسی‌های زیر را برای سازگاری انجام دهید و هر قسمت را در مقایسه با بخش‌های مربوطه چندین بار چک کنید.
- پردازنده: لزوم مطابقت سوکت CPU روی مادربرد.
- مادربرد: لزوم مطابقت با پردازنده، رم و منبع تغذیه (تعداد صحیح پین برای ریل مادربرد و ریل CPU)
- رم: لزوم مطابقت با تعداد و نوع شیارهای روی مادربرد (DDR۳ یا DDR۴)
- فضای ذخیره‌سازی (هارد دیسک): نیاز به فضای کافی و مناسب در کیس و تعداد پورت SATA کافی در مادربرد
- کیس: نیاز به مطابقت با مادربرد، منبع تغذیه، فن و تعداد هارد دیسک‌ها
- کارت گرافیک: لزوم وجود نوع شیار مناسب PCIe روی مادربرد برای نگه داشتن آن، نیاز به متناسب بودن با اندازه‌ی کیس شما و نیاز به اتصال مناسب با منبع تغذیه
- فن‌های CPU اضافه: نیاز به مطابقت با سوکت مادربرد یا CPU و متناسب بودن فضا در کیس
- کیس: نیاز به مطابقت با مادربرد (آیا می‌تواند ATX یا ITX را قبول کند؟)، منبع تغذیه (آیا فضای کافی دارد؟)، کارت گرافیک (آیا طول و عمق کافی دارد؟) و فن CPU اضافی (آیا عمق کافی دارد؟)
- منبع تغذیه: نیاز به برق مناسب ورودی برای کل رایانه، نیاز به تعداد صحیح پین‌های روی مادربرد و ریل پردازنده مرکزی و نیاز به ریل‌های اضافی برای کارت گرافیک، و درایوهای ذخیره‌سازی و سایر لوازم جانبی که نیاز به اتصال مستقیم به آن دارند.
این کار ممکن است دشوار به نظر برسد، اما اگر از یک وب‌سایت کامل و معتبر که تمام جزئیات و مشخصات قطعات را در اختیار شما قرار می‌دهد استفاده کنید، انجام آن بسیار ساده می‌شود.
هنگامی‌که مطمئن شدید که تمام قطعات انتخابی شما با یکدیگر سازگار هستند و بودجه‌ی مناسب را در اختیار دارید، خرید خود را انجام دهید و رایانه‌ی خود را بسازید!
یا اگر دوست دارید مستقیم به بخش دیگری از این راهنما بروید، همه‌ی بخش‌ها از قرار زیر است:
منبع:چطورپدیا
